Udostępnij:

Elektrotechnika

Napięciowe i prądowe prawa Kirchhoffa

Artykuł wyjaśnia jak wyznaczać równania na podstawie napięciowego i prądowego prawa Kirchhoffa

Jednym z fundamentów analizy obwodów elektrycznych jest wyznaczanie równań, które umożliwią rozwiązanie układu.

Absolutną podstawą jest znajomość napięciowego (NPK) i prądowego (PPK) prawa Kirchhoffa .

Napięciowe prawo Kirchhoffa (NPK) mówi, że algebraiczna suma napięć w dowolnym oczku obwodu elektrycznego  jest równa zero.
Prądowe prawo Kirchhoffa (PPK) mówi, że algebraiczna suma prądów w dowolnym węźle obwodu elektrycznego jest równa zero.

Czym zatem jest oczko i czym jest węzeł ? Wytłumaczmy to na przykładzie.

Przykład obwodu elektrycznego z trzema oczkami i czterema węzłami
Rys. 1 Przykład obwodu elektrycznego z trzema oczkami i czterema węzłami

Węzły  (na rysunku oznaczone jako A,B,C,D) to elementy obwodu elektrycznego, z którego wychodzą co najmniej trzy gałęzie, a zatem przepływają przez niego co najmniej trzy prądy.

Oczko  (na rysunku oznaczone jako I, II, III) jest zbiorem połączonych ze sobą gałęzi, które tworzą zamknietą drogę dla przepływu prądu.

Dla każdego oczka możemy wypisać równania napięciowe oraz dla każdego węzła równania prądowe

Zaczniemy od równań napięciowych- zgodnie z definicją NPK suma napięć w oczku równa się zero. Wypiszemy zatem trzy równania (bo tyle mamy oczek), za wartość dodatnią będziemy uznawać napięcie zgodne z kierunkiem poruszania się (po zegarze), a przeciwny jako ujemny. Otrzymamy zatem równania jak poniżej.

Wyznaczenie równań zgodnie z napięciowym prawem Kirchhoffa
Rys. 2 Wyznaczenie równań zgodnie z napięciowym prawem Kirchhoffa

Następnie wyznaczmy równania prądowe - zgodnie z definicją  PPK  suma prądów w węźle równa się zero. Równań możemy wyznaczyć tyle, ile mamy węzłów, a zatem cztery. Wartość dodatnią przyjmiemy dla prądów wypływających z węzła, zaś prądy wpływające będziemy oznaczać ze znakiem ujemnym. 

Wyznaczenie równań zgodnie z prądowym prawem Kirchhoffa
Rys. 3 Wyznaczenie równań zgodnie z prądowym prawem Kirchhoffa

Udało się nam zatem wyznaczyć wszystkie równania. Ich obecność jest konieczna do dalszej analizy układów, czyli do wyznaczania prądów i napięć w obwodach.

Jeśli chcesz lepiej zrozumieć te zasady lub przećwiczyć je na przykładach pochodzących z zaliczeń, to zachęcam do sprawdzenia kursu  Prawa Kirchhoffa - metoda oczkowa poświęconemu tym zagadnieniom.